نثر پارسی در ایینه تاریخ دکتر علی اصغر خبره زاده دو جلدی

بدیهی است نمونه های نثر فارسی تا کنون به صورتهای گوناگون و از دیدگاه انشاء و تدوین و سبک نگارش و قواعد دستوری و واژگان و جز آن انتشار یافته، اما ویژگی این تألیف در آن است که افزون بر ارائه سبکهای متفاوت، از ساده و مغلق و مختصر و مفصل و روان و پیچیده و ناقص و کامل و ستایشگر و ملامتگر، منحصرا از کتب تاریخ بر گرفته شده و تحول شیوه نگارش و دیدگاهها و روشهای تتبع با ابداع مورخان و مؤلفان را در کتابهای تاریخی از قدیمترین ایام تاریخنگاری فارسی نشان میدهد. در سر فصل اثر هر مورخ و مؤلف، خلاصه ای در باب معرفی آن اثر آمده است. مزیت دیگر این کتاب در آن است که تنها به نقل یا گزینش بخشی از متون تاریخی اکتفا نشده، بلکه سیر مسئله عدالت و عدالتخواهی و توالی فتنه ها و برادر کشیها را در ادوار مختلف تاریخی دنبال کرده است و خواننده را در این محورها به دریافت هایی روشن از آنچه بر مردم این سرزمین گذشته مجهز می کند... در کتاب نثر پارسی درباره تاریخ بلعمی آمده است این کتاب از کهن‌ترین نمونه‌های نثر پارسی است که همینک موجود است. شمار واژه‌های تازی در آن بسیار اندک است و سبک نثر آن بسیار ساده است و از واژه‌های دشوار و شعری در آن استفاده نشده است. همچنین به مانند زبان پهلوی، جمله‌های آن کوتاه است و نمونه‌هایی از تکرار فعل در آن به چشم می‌خورد. این از مشخصات بارز نثر مرسل سامانی‌است که نثر بلعمی نماینده آن است و نوشته‌های دوران ساسانی و بلکه سنگ‌نبشته‌های دوره هخامنشی را به یاد می‌آورد.